Hãy Gia Tăng Xét Mình Hằng Ngày Trong Đời Sống Cầu Nguyện!
Cập nhật lúc 14:37 13/10/2021
Tác giả: Lm. Ed Broom, OMV
Thánh Inhaxiô luôn quyết tâm không xao nhãng việc xét mình hằng ngày. Thánh nhân cho rằng chẳng có lý do xác đáng nào có thể biện minh cho việc xem nhẹ và bỏ qua công việc đạo đức quan trọng này. Ngay từ bây giờ, tại sao chúng ta không dự phóng cho riêng mình một kế hoạch Xét mình hằng ngày. Nếu thực hiện được, chúng ta sẽ nhận được muôn vàn hoa trái và ân ban phong phú từ khí cụ thiêng liêng này, và đó cũng là khí cụ không thể thiếu để dựng xây một khung xương vững chắc cho đời sống thánh thiện đích thực. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ nêu bật lên và giải thích ngắn gọn năm bước đơn giản để giúp thực hiện việc Xét mình hằng ngày. Sau đó, như một cách thức gia tăng động lực, chúng tôi sẽ gợi lên một số ơn lành được ban xuống kèm theo trong đời sống thiêng liêng của bạn nhờ việc xét mình ấy. Nếu bạn đã đọc qua những tiểu luận, bài viết, bài báo hay thậm chí các sách về chủ đề này, bạn sẽ thấy thứ tự các bước và từ ngữ có thể thay đổi, thế nhưng khái niệm chủ đề luôn luôn bất biến. Phần trọng yếu ở đây là Xét mình hằng ngày nên được đặt làm đích nhắm và đưa ra thực hành bởi những người thiện chí. Bây giờ, hãy bắt đầu tiến trình thôi.
NĂM BƯỚC CƠ BẢN CHO VIỆC XÉT MÌNH HẰNG NGÀY THEO THÁNH INHAXIÔ 1. Gợi nhớ về Sự hiện diện của Thiên Chúa. Mọi lời cầu nguyện đích thực đều được bắt đầu với việc gọi mời tâm trí chú tâm đến Sự hiện diện thường hằng của Thiên Chúa. Chúng ta không bao giờ tách lìa với Thiên Chúa, và Người cũng chẳng bao giờ rời xa chúng ta. Thánh Phaolô đã trích lời của một nhà thơ Hy Lạp để tỏ bày điều này như sau: chính ở nơi Người mà chúng ta sống, cử động, và hiện hữu (Cv 17:28). Thế nên, hãy khởi đầu việc Xét mình hằng ngày bằng một tiếng gọi êm ái để tâm trí tập chú vào sự hiện diện thường hằng và tràn ngập của Thiên Chúa. Thiên Chúa là Đấng hiện hữu trong mọi thời, mọi nơi, mọi cảnh huống và mọi khúc quanh trong đời sống của bạn. Thậm chí, dù khi bạn phải lạc lối giữa đêm tối của tâm hồn, thì Thiên Chúa vẫn hiện diện như Kim Ô chính ngọ chiếu soi cuộc đời bạn. Liên lỉ gợi nhớ về sự hiện diện của Thiên Chúa để chúng ta thấy rằng Thiên Chúa là người Cha yêu thương, luôn khát mong những điều tốt lành nhất cho con cái mình. Vì vậy, chúng ta nên gửi trao về Ngài với trọn niềm trông cậy, tín thác và yêu mến.
2. Hãy tạ ơn Thiên Chúa vì Người là Đấng Trọn Lành! Thánh Inhaxiô luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của tâm tình tri ân. Chúng ta nên dưỡng nuôi thái độ của niềm tri ân cảm tạ. Thánh nhân nói rằng bản chất của tội lỗi chính là sự vô ơn – một đời sống thiếu vắng những lời tri ân chân thành dâng lên Thiên Chúa. Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta thấy rằng tất cả những ân ban chúng ta có được trong đời sống – môi trường thiên nhiên, sức khỏe, các công trình mỹ thuật, đời sống thiêng liêng và siêu nhiên,… – tất cả đều phát xuất từ Thiên Chúa là Suối Nguồn của mọi ân ban. Thế nên, hãy nhìn lại thước phim của cuộc đời bạn kể từ lần xét mình gần nhất và rộng mở con tim với trào tràn nỗi niềm cảm tạ dâng về Thiên Chúa. Tắt một lời, mọi sự chúng ta có (ngoại trừ tội lỗi) đều là những ân ban nhưng không đến từ cung lòng quảng đại của Thiên Chúa. Ngài thật sự yêu mến, cũng như luôn luôn sẵn lòng tuôn đổ mưa hồng ân dư tràn trên một tâm hồn biết nói lời cảm tạ. Thật đau xót biết bao cho Chúa Giêsu khi chỉ có một trong mười người phong hủi quay trở lại tạ ơn Người!
3. Khẩn nài Thiên Chúa trao ban Chúa Thánh Thần để có được Nhãn Giới của Thiên Chúa Bước thứ ba trong tiến trình Xét mình hằng ngày là hãy khẩn nài Thiên Chúa trao ban Chúa Thánh Thần, Nguồn ân sủng của mọi ân sủng để rạng soi tâm trí và giúp bạn lật giở lại những ngày đã qua của mình. Khiêm tốn là chân lý và bạn muốn van nài trong tất cả sự chân thành của mình để được nhìn ngắm những gì bạn đã làm, thế nhưng vượt lên trên tất cả những hành động bên ngoài, bạn thực sự muốn nài xin ơn thánh để có thể thấy được những ý muốn ẩn tàng bên trong của mình. Chúng ta đừng quên rằng con người chỉ thấy được bề nổi hay vẻ bên ngoài, nhưng Thiên Chúa có thể thấu hiểu được cả những ý định bị che khuất.
4. Tâm tình tri ân và thống hối Trong suốt thời gian Xét mình, dường như bạn sẽ luôn cảm nhận được sự tốt lành và những ân ban đặc biệt từ Thiên Chúa, hãy tạ ơn Người vì điều đó. Dẫu vậy, dưới ánh sáng chân lý, Chúa Thánh Thần sẽ chỉ ra những hành vi và cả những ý muốn sai trái và không đẹp lòng Chúa. Duy chỉ mình Chúa là Đấng Toàn Hảo và Kinh Thánh dạy cho chúng ta biết chính nhân có thể ngã bảy lần một ngày (x. Cn 24:16), nhưng chúng ta sẽ nhất định đứng dậy và bước đi tiếp.
5. Quyết tâm, Hòa giải và Đổi mới Bước cuối trong tiến trình sẽ hướng tới tương lai. Với ý thức sâu sắc về tình yêu trường cửu và sự tốt lành vô biên của Thiên Chúa, cũng như nhìn nhận những yếu đuối nơi bản thân con người mình, chúng ta hãy yêu mến Thiên Chúa nhiều hơn nữa ngay từ bây giờ, đồng thời hãy tránh xa những con người, nơi chốn, sự vật hay trạng huống mà có thể kéo chúng ta ra khỏi cương vị môn đệ đích thực của Thiên Chúa. Nói cách khác, việc Xét mình hằng ngày sẽ nâng tầm ý thức của chúng ta và có thể giúp ích như một liều thuốc ngăn ngừa tội lỗi. Nếu chúng ta biết được nơi nào có hố sâu trên đường, chúng ta có thể tránh né hoặc nhảy qua nó một cách đơn giản. Các vị Ẩn tu trong sa mạc đã nhấn mạnh châm ngôn ngắn gọn này: Hãy biết chính bạn.
ÍCH LỢI CỦA VIỆC XÉT MÌNH HẰNG NGÀY Bây giờ, hãy bàn về những ích lợi không thể đếm nổi của việc thực hành Xét mình hằng ngày. Ở đây, chúng ta sẽ đề cập đến ba lợi điểm: 1. Luôn ý thức về Thiên Chúa và đời sống cầu nguyện Nếu việc Xét mình được tuân giữ bền bỉ mỗi ngày với sự nhiệt tâm và thiện chí, thì chúng ta sẽ ngày càng ý thức hơn về sự hiện diện đầy yêu thương của Chúa trong cuộc đời mình. Thiên Chúa không còn là một hình bóng xa vời, cách biệt và mang tính thần thoại như trước kia, nhưng Ngài sẽ trở nên gần gũi và hiện diện đích thực trong đời sống của chúng ta. Nếu bạn muốn, Ngài có thể trở thành người Bạn thân thiết luôn song hành cùng bạn trên mọi nẻo đường. Chắc chắn, chúng ta sẽ không bao giờ bị bỏ lại một mình; Chúa Giêsu chính là người Bạn thân thiết đó, và Người luôn mong muốn chúng ta cùng chung chia từng khoảnh khắc trong đời sống với Người. Hơn nữa, có Người ở bên, chắc chắn chúng ta sẽ ít phạm tội hơn. Thánh Têrêsa Avila đã khẳng định rằng một trong những nguyên do chính gây ra tội lỗi là việc chúng ta quên đi Sự Hiện diện thường hằng của Thiên Chúa.
2. Tránh được các cạm bẫy Tâm hồn chúng ta như mảnh vườn với đủ các loại hoa thơm cũng như các hạt giống tốt xấu. Nhờ vào một nhận thức bén nhạy về các ý muốn và động lực của tâm hồn, chúng ta có thể tránh khỏi việc nghiêng chiều về các khuynh hướng không tốt. Khi thần khí xấu gõ cửa tâm hồn, chúng ta có thể đóng kín và khóa cửa một cách an toàn. Nhiều người đã phạm tội do sự yếu đuối của ý chí, cũng như sự ngây dại của bản thân mình. Việc Xét mình hằng ngày sẽ nâng tầm ý thức của chúng ta, một yếu tố then chốt để thăng tiến trong sự thánh thiện.
3. Chạnh thương tha nhân Việc Xét mình hằng ngày giống như ngọn đèn rạng soi cho trái tim, linh hồn và cả những tác động bên trong của lương tâm chúng ta. Chúng ta trở nên ý thức rõ ràng hơn về một Thiên Chúa tốt lành và đầy lòng yêu thương. Thế nhưng, với ý thức sâu sắc này, chúng ta cũng nhìn nhận được bản thân đã bao lần yếu đuối, bao lần vấp ngã và rơi vào vũng lầy nhơ nhớp của tội lỗi. Sự hiểu biết sâu sắc về bản thân mình có thể giúp chúng ta trở nên ân cần, kiên nhẫn và xót thương đến những anh chị em đang chật vật đấu tranh với những khó khăn thử thách.
