CHỐN TÌM VỀ
WMTGHH - Nhạc sĩ viết một bài hát có lời rằng:
“Mẹ ơi con muốn về nhà
ở đây thấy quá xa lạ
chẳng nơi đâu ấm áp như nhà mình”.
(Mẹ ơi! Con muốn về nhà - Nguyễn Viết Chung)
Thực vậy, tình yêu ấy bất cứ ai đi xa và dù xa đến đâu đi nữa cũng luôn có tâm thức hướng về cội nguồn yêu thương. Nơi ấy có những người luôn giang cánh tay ốm lấy người con đi xa trở về; nơi an toàn và an tâm nhất của thế giới. Nơi đó con người gọi nó bằng tên mộc mạc và gần gũi, vững chắc và ấm êm đó là Tổ Ấm. Suy niệm Tin Mừng hôm nay Giáo Hội mừng kính lễ Thánh Gia Thất cũng nói về chốn yêu thương ấy đó là gia đình Nadaret xưa. Tuy nghèo khó nhưng gia đình Thánh gia luôn là một gương mẫu cho các gia đình.
Gia đình ấy có đầy đủ cả tình yêu thương của người cha, người mẹ và người con. Chúa Giê-su được nuôi dưỡng và lớn lên trong vòng tay yêu thương của người cha là thánh Giuse và mẹ Maria. Được tiếp xúc, đón nhận tình cảm từ người cha và người mẹ cậu bé Giêsu học được biết thế nào là sự cương trực, mạnh mẽ. Được lớn lên trong tình yêu thương của cả cha mẹ, cậu bé Giêsu trưởng thành về tâm lý và thể chất. Gia đình luôn yên ấm bởi cha mẹ đều thương yêu, bao bọc chở che Giêsu bé thơ. Hình ảnh gia đình ấy luôn là ký ức đẹp và chốn tìm về của những người con. Nơi có người cha tần tảo làm việc bươn trải vì gia đình nhỏ được ăn no mặc ấm có người mẹ vun vén trong ngoài gia đình và nuôi dạy con cái lớn khôn để xây dựng một gia đình yên ấm trong ngoài. Điều này gợi nhớ đến câu ca dao:
“Mẹ cha gánh vác hy sinh Mẹ cha quên cả thân mình vì con”.
Không chỉ vậy, chốn tìm về ấy còn chứa đựng bao ký ức của gia đình. Tiếng cười nói nô đùa ngày nào cùng anh chị em: khi sum vầy chơi đùa, khi làm việc, khi hờn dỗi, khi ghen tỵ... Những giai điệu cuộc sống ấy mỗi ngày được dệt nên trong tổ ấm gia đình và còn lưu lại nơi chốn thân yêu ấy. Dù thời gian có thay đổi nhưng những ký ức ấy vẫn luôn còn mãi khi tìm về chốn ấy như câu thơ của nhà thơ Bách Tùng Vũ trong bài tình anh em nhắc đến:
“Cái thời đứa bế đứa bồng
Đứa nhỏ ngồi thúng, lớn gồng gánh em
Suốt ngày mặt mũi tèm lem
Thả diều, nặn đất…
Ôi, thèm tuổi thơ…
Thời gian trôi có đâu chờ
Đứa nào cũng lớn, ai ngờ đổi thay”.
Hình ảnh tổ ấm đã đi vào thơ ca như thế đó, nó được dệt nên từ những kỉ niệm chân thực từ cuộc sống gợi nên nỗi nhớ của những người con xa gia đình. Đặc biệt là thời đại mở cửa và tự do, những nền văn minh giao thoa cũng tạo nên những làn phong trào dân chủ tự do hơn. Các thế hệ tương lai mô hình đầy đủ cả cha và mẹ dần bị thay thế bởi những gia đình chỉ có: cha - con, mẹ - con, vợ - chồng sống “thử”. Lối sống ấy dường như đã ảnh hưởng sâu sắc vào xã hội.
Mô hình gia đình thiếu thốn ấy để lại rất nhiều hậu quả. Thiếu đi tình thương của người cha hay người mẹ, người con sẽ thiếu đi tình cảm yêu thương đầy đủ. Lớn lên trong sự thiếu thốn tình cảm, người con ấy cũng không được lớn lên theo cách bình thường mà các gia đình khác. Ngôi nhà ấy chỉ là những ký ức đau buồn mà những thành viên đều muốn trốn tránh và giấu mình. Tổ ấm ấy không còn là nơi an toàn nhất để tìm về hưởng dư vị của tình thân. Ngôi nhà không có tiếng nô đùa của trẻ con cũng thiêu đi mối dây liên kết tình gia đình bởi người con là sản phẩm của tình yêu. Còn khi chỉ biết hưởng thụ mà không có trách nhiệm thì tình yêu ấy sẽ dần bị phai nhạt theo thời gian.
Với gia đình dòng tu cũng vậy, Hội Dòng, Cộng Đoàn là nhà của người tu sĩ. Đây cũng là chốn tìm về của mỗi người tu sĩ, nơi ấy có các anh chị em lớn hơn lo việc lớn bé trong Dòng, trong Cộng đoàn. Có người anh chị em để giúp đỡ chia sẻ đời sống thể chất cũng như tinh thần. Còn gì bằng khi sống trong một cộng đoàn chứng nhân như dấu chỉ của Nước trời, thăng tiến trên đời sống thánh hiến điều đó cũng được nhắc đến trong tông huấn VITA CONSECRATA: “Đời sống huynh đệ, hiểu như là một đời sống chia sẻ trong tình yêu, là một dấu chỉ hùng hồn về sự hiệp thông Giáo Hội. Nó được vun trồng kỹ càng trong các dòng tu và các tu đoàn tông đồ, những nơi mà đời sống cộng đoàn mang một ý nghĩa đặc biệt” (chương II, 42).
Nhưng nơi ấy ngày nay cũng dần mất đi vẻ vốn có của nó bởi sống trong xã hội thực dụng và mở cửa ít nhiều người tu sĩ cũng bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với xã hội bên ngoài nhiều. Đặc biệt là những tu sĩ trẻ đi học và mục vụ xa Hội dòng, xa cộng đoàn. Những phương tiện truyền thông thông minh dần khép kín con người tu sĩ với người khác, sự hy sinh và nhiệt huyết cũng mất đi, ngại hy sinh và dấn thấn. Chính vì vậy, không ít tu sĩ không còn cảm thấy Hội Dòng, Cộng đoàn là nơi gia đình, không là chốn tìm về an toàn nữa, thay vào đó là tìm kiếm những thứ bên ngoài, dù có mặt trong cộng đoàn nhưng cũng tự tách mình khỏi gia đình ấy.
Đức Thánh Cha Phanxicô viết trong Tông huấn Amoris Laetitia – Niềm Vui Của Tình Yêu: “Niềm vui của tình yêu trong đời sống của các gia đình cũng là niềm vui của Hội Thánh” Đứng trước những khó khăn thách đó của thời đại, Đức Thánh Cha mời gọi các gia đình sống tinh thần niềm vui tình yêu và tình yêu Tin Mừng, xây dựng một gia đình, cộng đoàn hiệp nhất yêu thương, cầu nguyện và chứng tá. Chính những điều đó sẽ giữ vững được gia đình khỏi những sóng gió xô đẩy của cuộc đời, đúng tinh thần của gia đình Công Giáo. Đó sẽ luôn là chốn yên bình và vững chắc mà bất cứ ai ở nơi đâu cũng tìm về.
— ∞ + ∞ —
GIA ĐÌNH THÁNH GIA
Gia đình Thánh Gia là một kiểu mẫu hoàn hảo cho mọi gia đình chúng ta học hỏi và thực hành trong đời sống. Trong gia đình ấy, sự nên thánh không dựa trên sự giàu sang, sở hữu vật chất, hay có một cuộc sống an nhàn, sung sướng. Một phương thế nên thánh dựa trên tổ ấm trong gia đình là nơi đó mọi người đều biết chăm chú lắng nghe và thực hành Lời Chúa trong đời sống. Dù giông bão, khó khăn và thử thách, nhưng các Ngài luôn vững bước, vì các Ngài tín thác: “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi” (Tv 11, 105). Lời Chúa luôn mang đậm dấu ấn của tình yêu, niềm tin, tha thứ và thánh thiện, đó cũng chính là những điểm trong suy tư về gia đình Thánh gia trong ngày lễ hôm nay.
Trước tiên, tình yêu đó là một chủ đề không thể thiếu khi suy tư về đời sống gia đình. Quả thực, gia đình được hình thành và xây dựng dựa trên nền tảng vững chắc là Tình yêu. Gia đình Thánh gia cũng thế, các Ngài đã vun đắp một tình yêu dành cho nhau rất lớn. Tình yêu đó dựa trên Tình yêu của Thiên Chúa mà các Ngài đã lãnh nhận được thông qua những gì Chúa đã thực hiện, đặc biệt là chính sự hiện diện của Ngôi Hai Thiên Chúa trong hình hài của một sinh linh bé nhỏ vừa chào đời. Mặt khác, một tình yêu lớn chứa đựng rất nhiều: lòng can đảm, nhiệt thành, ý chí, hy sinh và yêu thương. Chính điều đó là khởi nguồn giúp các Ngài vượt qua được những giông bão của cuộc sống. Như tiền nhân chúng ta đã nói: “Thương nhau mấy núi cũng trèo. Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.” Thật vậy, tình yêu là cội nguồn, động lực và bệ phóng gắn kết mỗi thành viên lại với nhau, giúp nhau thăng tiến mỗi ngày và nên thánh trong mỗi biến cố của sống. Bởi vì, tình yêu đích thực đó xuất phát từ Thiên Chúa và Ngài là Đấng Thánh.
Hơn nữa, chính tình yêu là sự kết hiệp sâu thẳm và chặt chẽ nhất, như trong thư của thánh Gioan Tông đồ đã xác quyết: "Thiên Chúa là tình yêu, và hễ ai ở trong tình yêu thì ở trong Chúa, và Chúa ở trong người ấy". (1 Ga 16).
Quả thật, Gia đình Thánh gia đã là một mẫu gương sống động và hoàn hảo cho mỗi gia đình và mỗi người chúng ta noi theo. Các Ngài không những vun đắp tình yêu trong gia đình ngày càng thánh thiện, mà hơn thế là tình yêu đó còn được san sẻ cho nhân loại.
Tiếp đến, sự tin tưởng trong gia đình là một cầu nối liên kết mọi người lại với nhau. Không thể hiện hữu một tình yêu trong gia đình mà nơi đó mọi người thiếu sự tin tưởng lẫn nhau. Nhìn vào gia đình Thánh Gia, Mẹ Maria đã luôn tin tưởng và đồng hành với Thánh Giuse trong hành trình bảo vệ sự an toàn cho Hài Nhi Giêsu và niềm hạnh phúc của gia đình thánh gia. Thánh Giuse một lòng tin tưởng và phó thác vào kế hoạch của Thiên Chúa, cách riêng là Đức Maria không một chút hoài nghi, không quản ngại khó khăn. Thực sự, trong mỗi biến cố, các Ngài mở rộng tấm lòng để đón nhận và tin tưởng tuyệt đối vào Thiên Chúa và tin tưởng vào nhau. Tình yêu trong gia đình Thánh Gia được lớn lên dựa trên niềm tin tưởng và do đó, nếu thiếu vắng niềm tin thì tình yêu đó chỉ là hão huyền và không bền vững.
Bên cạnh đó, sự tha thứ trong cuộc sống gia đình không thể tránh khỏi những bất hòa, hiểu lầm, nghi hoặc hay xúc phạm đến nhau. Bởi vì đã là con người thì tồn tại khiếm khuyết, bị cảm xúc chi phối và cái tôi của mỗi người. Vì thế, tha thứ và bao dung cho nhau là điều hết sức cần thiết để làm mới tình yêu trong gia đình mỗi ngày. Tình yêu không thể trở nên hoàn bị nếu thiếu vắng sự tha thứ, vì nó là phương thuốc chữa lành những vết thương thể xác, tinh thần và tâm hồn.
Như Gia đình Thánh Gia năm xưa, mỗi người trong gia đình luôn tin tưởng và tha thứ cho nhau dù là những điều nhỏ nhất và khó hiểu nhất. Tình yêu trong gia đình, sự tha thứ và yêu thương là điều kiện cần để giúp nhau chia sẻ những vui buồn trong cuộc sống, nâng đỡ và giúp nhau sống thánh thiện và nên thánh mỗi ngày.
Đặc biệt, sự thánh thiện trong đời sống gia đình đó là điểm quy chiếu siêu vượt mà Gia đình Thánh Gia đã thực hành. Sự thánh thiện đó chính là sự kết nối thân mật với Thiên Chúa trong mọi hoàn cảnh, biến cố của cuộc đời. Quả thực, mỗi thành viên trong Gia đình Thánh Gia đã biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa một cách hoàn hảo. Như Mẹ Maria, người đã đáp trả lời Xin Vâng với một niềm tin phó thác tuyệt đối. Với Thánh Giuse, một con người công chính, luôn đón nhận và thực hành những lời mà sứ thần đã truyền lại trong giấc mơ, dù phải trải qua biết bao giông bão của hành trình đi tìm sự an toàn cho Hài Nhi Giêsu. Sự thánh thiện được biểu lộ rõ nét hơn khi chúng ta chiêm ngắm Hài Nhi Giêsu, Con Thiên Chúa làm người.
Ước mong và hy vọng sự thánh thiện của Gia đình Thánh gia luôn lan tỏa và giúp cho mỗi người chúng ta biết vun đắp và xây dựng sự thánh thiện trong gia đình và nơi mình sống cũng như luôn cảm nếm được hương vị thánh thiện trong mỗi khoảnh khắc của cuộc sống.
Hôm nay, Giáo hội mừng lễ kính Thánh Gia, để mời gọi chúng ta chiêm ngắm tình yêu vĩ đại mà mỗi thành viên trong Gia đình Thánh gia trao ban cho nhau. Tình yêu tuyệt hảo đó được diễn tả qua niềm tin tưởng tuyệt đối lẫn nhau, với tấm lòng bao dung và tha thứ những khuyết phạm của nhau. Hơn nữa, điều cần thiết là biết lắng nghe Lời Chúa, nhận ra ý định của Ngài và mau mắn thực hành trong đời sống. Như vậy, mỗi gia đình của chúng ta sẽ cảm nếm được niềm hạnh phúc dâng trào, sự bình an và thánh thiện. Đó là món quà quý giá mà Gia đình Thánh gia trao tặng cho những ai thực hành hằng ngày và chia sẻ điều đó cho những người xung quanh.
Xin Gia đình Thánh Gia luôn đồng hành với mỗi gia đình và cộng đoàn chúng con! Amen.
Cộng Đoàn Camelo
