Suy Niệm Tin Mừng Lễ Tro (Mt 6,1-6.16-18)

 

Con Đường Cứu Độ
 

 

 Cuộc đời con người là những chuỗi ngày sám hối vì mang kiếp tro bụi, đồng thời con người sử dụng tự do cách vô kỷ luật không theo ý muốn của Thiên Chúa nên bị nô lệ trong tội. Vì vậy, Thiên Chúa sai con một là Chúa Giêsu đến dạy cho con người con đường về với Chúa Cha là cội nguồn sự sống vĩnh cửu. Như vậy khởi đầu sứ vụ Chúa Giêsu nói: “Thời kỳ đã mãn và triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng ( Mc 1,15). Quả thật, mùa Chay là cơ hội thuận tiện để  mọi kitô hữu ăn chay, cầu nguyện, bác ái là ba việc làm rất quan trọng để kéo ơn Chúa đến với con người và con người xích lại gần Thiên Chúa. Do đó, sám hối là chúng ta nhìn nhận mình yếu đuối, tội lỗi để canh tân đời sống, sống khiêm nhường tha thứ như Thiên Chúa chết vì yêu thương chúng ta.
Thuở xưa, Thiên Chúa tạo dựng con người sống trong hạnh phúc. Thiên Chúa và con người chiều chiều đều đi dạo hàn huyên với nhau rất hạnh phúc nhưng chỉ vì kiêu ngạo, con người muốn trở nên giống như Thiên Chúa biết điều thiện điều ác nên tội lỗi đi vào thế gian và con người phải chết. Trải qua dòng lịch sử cho thấy Thiên Chúa và con người đã được giao hòa nhờ hy tế thập giá của Đức Kitô. Cũng vậy, Giáo hội dành bốn mươi ngày chay thánh để mọi kitô hữu có thời gian sửa mình: siêng năng làm việc bác ái là chia sẻ của cải vật chất cũng như tinh thần cách đơn sơ cho anh chị em sống xung quanh mình, đồng thời liên lỉ cầu nguyện xin ơn biến đổi bản thân để sống tương quan cá vị với Thiên Chúa và sống vui tươi với nhau. Ăn chay trong tinh thần vui vẻ để thân xác phục tùng tinh thần nhờ cầu nguyện. Chúa Giêsu nhắc dân Do Thái thời xưa cũng như chúng ta hôm nay ăn chay cầu nguyện, bố thí không được phô trương cho thiên hạ thấy nếu cho họ thấy thì đã nhận phần thưởng ngay từ đời này, còn trước mặt Thiên Chúa không có giá trị gì nữa. Như vậy, việc sám hối phải bắt nguồn từ con tim, một lòng ăn năn tội đã phạm như: hận thù, ghen ghét, kiêu ngạo, ngồi lê đôi mách...vv. mà hết lòng trở về với Thiên Chúa để đón nhận ơn thứ tha và bình an nơi tâm hồn. Chúng ta đừng để cho Thiên Chúa đứng chờ hoài ngoài cửa, Ngài gõ chai đôi tay mà chúng ta giả điếc làm ngơ không mở cánh cửa lòng mời Ngài vào căn phòng của tâm hồn. Đừng để trái tim chúng ta ra băng giá như giới lãnh đạo dân Do thái thời xưa đã bị Chúa Giêsu chỉ trích: “Dân này chỉ tôn kính ta bằng môi bằng miệng còn lòng chúng thì xa Ta. Chúng có thờ Ta cũng vô ích vì giáo luật chúng  giữ chỉ là giới luật phàm nhân” ( Mc 7,6). Quả thật, chúng ta phải rất thận trọng để không đi vào vết xe cũ của giới lãnh đạo Do Thái chỉ biết chất lên vai kẻ khác gánh nặng mà chính mình dù một ngón tay cũng không động vào. Nhưng ngược lại chúng ta phải hết lòng hết dạ mà trở về với Chúa như người thu thuế lên đền thờ đấm ngực thú tội với Chúa “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi” ( x. Lc18, 13^b). Sám hối là canh tân đời sống cụ thể về ba phương diện: bác ái, ăn chay, cầu nguyện để tái thiết lập mối tương quan với Thiên Chúa và kéo ơn Chúa xuống với nhân loại đang lầm than tủi nhục. Nhân loại đang trên đà sống phóng túng mặc kệ không quan tâm người bên cạnh mình sống thế nào, chỉ biết hưởng thụ, mạng sống con người bị coi nhẹ, nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em, chiến tranh diễn ra trên thế giới ngày càng lan rộng. Đời sống đạo đức con người đang trên đà suy thoái trầm trọng, con người co cụm không biết mở lòng ra đón nhận nhau. Như vậy, con người cần trở  về với cội nguồn trong tương quan tôn trọng thiên nhiên, tôn trọng sự sống. Con người cần sống lòng vị tha xoa dịu vết thương lòng cho nhau để Thiên Chúa và con người xích lại gần nhau cảm nếm được hơi ấm tình người luôn hiện diện trong cuộc đời đầy khó khăn thử thách.
Lạy Chúa, con người muốn được hưởng hạnh phúc thật thì điều cốt yếu mỗi người hãy biết chậm lại nhìn nhận mình là người bất toàn. Chúng ta được Thiên Chúa tạo dựng để bổ túc giúp nhau nên hoàn thiện như Chúa Giêsu kêu gọi: “Anh em hãy nên hoàn thiện như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” ( Mt 5, 48). Sám hối trở về là một hành trình liên lỉ của một kiếp người, chúng ta cố gắng mỗi ngày cùng với ơn Chúa ban để canh tân đời sống bản thân và củng cố tình huynh đệ trong cộng đoàn cùng vươn tới một Giáo hội  hiệp nhất, một nền hòa bình trong tình yêu mến Thiên Chúa.
 

Ba Việc Lành Kín Đáo 
 

Mùa Chay là mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng, ta được cùng Chúa Giêsu vào sa mạc nội tâm trong bốn mươi ngày để bước tới cuộc Thương Khó và Phục Sinh vinh hiển của Người. Thứ tư lễ Tro hôm nay - ngày khai mạc mùa hồng phúc, lời Chúa mời gọi mỗi người chúng ta thực hành ba việc lành cụ thể, thiết thực. Nhưng ba việc ấy phải thực hiện cách kín đáo, không phô trương cho thiên hạ thấy vì “Thiên Chúa là Đấng thấu suốt những gì kín đáo sẽ trả lại cho mỗi người chúng ta”.
Trước tiên, Chúa Giêsu mời gọi mỗi người chúng ta làm việc bác ái cách kín đáo. Người đã nhắn nhủ các môn đệ cách kĩ lưỡng “khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy; khi bố thí, đừng khua chiêng, đánh trống như bọn đạo đức giả” (Mt 6,1-2). Chúa muốn các việc làm của ta phát xuất từ con tim trong sạch. Bởi lẽ, người có trái tim quảng đại, không vụ lợi, hình thức luôn làm việc cách âm thầm, kín đáo hầu mong người khác được an vui, hạnh phúc mà không cần người ta trả ơn. Họ làm không vì lời ca tụng, khen ngợi nhưng vì tình yêu chân thành, tha thiết; vì tình bác ái nồng nàn; vì tình liên đới giữa người với người cách sâu sắc. Họ làm không vì muốn người khác mang ơn, mắc nợ nhưng làm vì chính họ mắc nợ Thiên Chúa - mối nợ của tình yêu. Chúa đã yêu họ bằng tình yêu đến tận cùng nên chính họ cũng phải trao ban tình yêu cho người khác bằng các việc bác ái cụ thể. Giống như lời thơ tha thiết của Tố Hữu:
 

“Nếu là con chim, chiếc lá
Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình.”

Quả thực, mỗi người chúng ta đã nhận từ Thiên Chúa biết bao ơn lành trào tràn trên cuộc đời. Những ơn lành đó Chúa tặng ban cho ta cách nhưng không nên chính ta cũng phải chia sẻ cho người khác bằng cả tấm lòng chân thành và xuất phát từ trái tim nhân hậu. Việc làm bác ái cách kín đáo sẽ mang lại niềm vui đích thực cho mỗi người thật lòng muốn bước theo sát dấu chân Đức Kitô.
Thứ hai, Chúa Giêsu mời gọi mỗi người cầu nguyện cách kín đáo. Chúa mượn hình ảnh của bọn đạo đức giả để nhắc nhở ta không giẫm vào vết chân của họ. Chúa kêu mời mỗi người bước vào căn phòng nội tâm của mình, đóng kín cửa của đam mê, danh vọng, lạc thú để cầu nguyện cùng Thiên Chúa. Cầu nguyện đích thực không tìm lời khen ngợi, ca tụng của người đời nhưng là đi tìm Chúa, chấp nhận để Chúa bước vào cuộc đời ta, để Người chiếm đoạt ta và ta được thuộc trọn về Chúa, Chúa thuộc trọn về ta. Chính Chúa Giêsu luôn tìm nơi kín đáo để trò chuyện, tâm sự, nghỉ ngơi và kết hợp cùng Chúa Cha. Các thánh sử đã thuật lại cụ thể “Sáng sớm, lúc trời còn tối mịt, Người đã dậy, đi ra một nơi hoang vắng và cầu nguyện ở đó” (Mc 1,35); “Người lên núi một mình mà cầu nguyện” (Mt 14,25); “Đức Giêsu đi ra núi cầu nguyện, và Người đã thức suốt đêm cầu nguyện cùng Thiên Chúa” (Lc 6,12). Ngày khai mạc mùa Chay thánh hôm nay, Chúa Giêsu đang tha thiết mời gọi mỗi người trở về căn phòng kín đáo của lòng mình để cầu nguyện, thực lòng thống hối, ăn năn mà tiến dâng cuộc đời cho Thiên Chúa.
Thứ ba, Chúa Giê-su dạy chúng ta ăn chay cách kín đáo. Đừng rầu rĩ như bọn đạo đức giả, đừng làm cho ra vẻ thiểu não để thiên hạ thấy ta ăn chay nhưng Chúa muốn ta ăn chay từ trong lòng. Bài đọc I trích sách Giôen viết rất rõ “Đừng xé áo nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em” (Ge 2,13). Đức Giáo hoàng Phanxicô đã dạy: “Chay tịnh, nghĩa là học cách thay đổi thái độ của chúng ta đối với người khác và tất cả những loài thọ tạo, học cách từ bỏ cám dỗ “nuốt chửng” mọi thứ để thỏa mãn lòng khao khát tham lam của chúng ta và sẵn sàng chịu đựng cho tình yêu, là điều có thể lấp đầy sự trống rỗng trong con tim chúng ta”. Quả thực, ăn chay giúp ta hàn gắn lại tình bạn với Thiên Chúa và lớn lên trong sự thân mật, gần gũi với Ngài. Nhờ ăn chay mà con người được tự do hơn, thong dong hơn để sống theo ý Chúa. Khi ta đói về thân xác, trái tim ta sẽ thấy mình đói khát Thiên Chúa và mong Ngài đến với ta. Ăn chay là một phương thế tốt để hướng ta đến đời sống cầu nguyện thâm sâu. Không những thế, ăn chay còn giúp ta chế ngự tính ích kỉ làm ta co lại. Nhờ đó, ta biết mở lòng ra trước nhu cầu của tha nhân và chia sẻ cho những người chung quanh. Ăn chay lại trở thành phương tiện giúp ta làm việc bác ái. Như vậy, chay tịnh-cầu nguyện-bác ái làm nên một vòng tròn khép kín không thể tách rời của đời sống người Kitô hữu.
Ba việc lành Chúa dạy chúng ta thực hành cách kín đáo không chỉ trong bốn mươi ngày chay thánh nhưng suốt cả cuộc đời. Đó là những điều giúp ích cho cuộc sống mai hậu của mỗi người. Chính Thiên Chúa là Đấng thấu suốt những gì kín đáo sẽ ban thưởng gấp trăm, gấp bội cho ta. Lời mời gọi của Chúa vừa tha thiết, vừa mãnh liệt hầu mong từng Kitô hữu sống mùa Chay thánh với ý nghĩa đích thực của cuộc trở về, hoán cải và canh tân. Hành động cúi mình nhận tro trên đầu trong thánh lễ hôm nay là biểu hiện cho sự chết đi tội lỗi. Mỗi người ý thức về thân phận con người mỏng manh, dễ vỡ, từ tro bụi sẽ về với bụi tro. Chỉ có cuộc sống trên Thiên quốc mới trường tồn, vĩnh cửu. Bởi đó, đời sống trần thế không phải là đích đến để con người vui hưởng khoái lạc mà là nơi con người lập công phúc trước mặt Thiên Chúa bằng việc lành cụ thể, nhất là ba điều Chúa dạy trong Tin Mừng hôm nay.
Lạy Chúa! Chúa thấu hiểu thân phận yếu hèn của chúng con mong manh như chiếc lá cuối thu. Xin Chúa đồng hành với chúng con để chúng con thực sự bước vào mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng với hết cả tâm hồn. Xin cho chúng con luôn ý thức mình đang ở trong sa mạc cùng Chúa để thực hành những điều Chúa dạy cách cụ thể. Ước gì từng ngày sống của chúng con trở thành lời ca tụng Chúa không ngừng và chúng con trở nên hiện thân của Chúa Kitô giữa thế giới hôm qua, hôm nay và mãi mãi. Amen.
 

Maria Nhật Lệ (Tập Viện)
 

                                                            (Mt 6,1-6.16-18)
 

 “Đi mãi đâu cho thoát thần trí Ngài,
Lẩn nơi nào cho khuất được Thánh Nhan?
Con có lên trời, Chúa đang ngự đó,
Nằm dưới âm ty vẫn gặp thấy Ngài.” (Tv 139,7-8)
 

Thiên Chúa luôn thấu suốt điều bí nhiệm nhất của con người, đối với Người “tư tưởng phàm nhân Chúa đều biết cả: thật chỉ như cơn gió thoảng ngoài!” (Tv 94,11). Cho nên bất kể con người có làm gì, nghĩ gì, Người cũng thấu suốt và hằng yêu mến tất cả những hy sinh ta dâng lên Người trong âm thầm dù có nhỏ bé bởi đó là điều dành riêng cho Người.
Lời Chúa trong ngày đầu mùa Chay mời gọi chúng ta canh tân toàn bộ đời sống bằng một nếp sống mới: bớt nói với tạo vật để nói nhiều với Thiên Chúa, bớt đi những đòi hỏi để phó thác nơi Thiên Chúa, không tìm cách vun vén lợi ích cho bản thân nhưng là hãm dẹp ý riêng, không tìm cách giữ lấy mình nhưng tìm cách bỏ mình, chỉ mong ước được trở nên bé nhỏ để Chúa được lớn lên, tìm cách chết đi cho chính mình để sống cho Chúa, làm tất cả để vinh danh Chúa. Khi ấy, tôi mới có thể mong sống trong Chúa và cho mọi người.
Là một Tập sinh, tôi biết rằng Chúa không đòi tôi làm điều gì lớn lao, Ngài chỉ mời gọi tôi những nỗ lực đổi mới trong chính cuộc sống hằng ngày của tôi: bỏ đi sự tự ái để sống yêu thương bác ái; bỏ đi những ích kỉ nhỏ nhen để sống quảng đại thứ tha; bỏ đi những nóng giận để sống hiền hòa; bỏ đi những sở thích ý riêng để xây dựng sự hiệp nhất; loại bỏ những tư tưởng ước muốn không chính đáng để chỉ hướng lòng đến điều Chúa muốn, để vượt thắng những nhát đảm dám sống cho Chúa và cho tha nhân. Cho dù vẫn còn đó trong tôi những yếu đuối, bất toàn, tội lỗi, cái tôi to lớn và biết bao cám dỗ và dù cho với sức lực tôi yếu hèn nhưng tôi tin Chúa không bỏ mặc tôi và như Thánh Phaolô đã xác tín “ơn của Thầy đủ cho anh, vì sức mạnh của Thầy được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cr 12,9).
Lạy Thiên Chúa là Đấng thấu suất mọi tâm tư, tình cảm trong con. Ngài biết con hèn yếu như thế  nào nhưng chẳng bỏ mặc con mà hằng mời gọi và ban ơn giúp con đổi mới. Nhất là trong mùa Chay thánh này, Ngài mời gọi con sống bằng con người mới. Không phải một con người hoàn hảo được mọi người mến mộ nhưng là một con người sống âm thầm bé nhỏ trong Chúa. Xin cho con yêu mến Chúa và  làm tất cả chỉ mong được đẹp lòng Chúa, được trở nên người con bé nhỏ trong vòng tay Ngài. Xin cho con luôn đặt Ngài làm Đấng duy nhất của lòng trí con.
Lạy Mẹ Maria, Mẹ là người đẹp lòng Chúa mọi đàng. Mẹ đã chấp nhận từ bỏ những dự định, ý muốn riêng để vâng theo ý Chúa. Mẹ đã chẳng ngại phận nữ nhi yếu đuối, vượt qua mọi khó khăn vất vả đến và giúp đỡ khi người chị họ cần. Mẹ cũng cầu nguyện không ngừng và hằng suy đi nghĩ lại trong lòng những gì Chúa đã làm trong cuộc đời Mẹ. Xin cho con luôn noi theo gương Mẹ, biết từ bỏ chính mình để vâng theo ý Chúa, biết nhạy bén trước nhu cầu của tha nhân và không ngần ngại giúp đỡ những người gặp khó khăn, sống bác ái yêu thương với hết mọi người. Xin cho con biết liên lỉ cầu nguyện trong hết mọi giây phút của cuộc sống, luôn ý thức sự hiện diện của Chúa, quy hướng mọi sự về Chúa để sống trong Chúa, cùng Chúa, với Chúa, vì Chúa và cho Chúa trong từng ngày sống. Amen.