Thánh Giuse Tuân là linh mục dòng Đa Minh, sinh năm 1811 tại họ Trần Xá, xứ Cao Xá, tỉnh Hưng Yên. Gia đình sống bằng nghề nông, nhà nghèo. Nhưng lại là một gia đình ngoan đạo. Cha mẹ đạo đức và chú trọng vào việc dạy dỗ giáo dục con cái, nhất và về việc học hỏi về đạo và gia đình đua nhau sống đạo tốt lành. Nhờ tinh thần sốt sắng về đạo của cha mẹ như thế mà cậu Giuse Tuân đã được hấp thụ một nền giáo dục tốt, thấm nhuần chân lý Đức Tin và sau này cậu đã trở thành linh mục thánh thiện, tốt lành.
- Ông có phải là đạo trưởng không?
Cha thẳng thắn trả lời:
- Phải, tôi chính là linh mục Giuse Tuân bị quan quân bắt nộp tôi cho quan tổng đốc đây.
Quan tổng đốc nói tiếp:
- Tôi không muốn ông phải chết. Nhưng đây là lệnh của đức vua. Ông biết là đã có lệnh của đức vua nghiêm cấm không cho rao giảng một thứ “tà đạo” của tây phương. Ai cố tình nghe theo đạo này thì sẽ phải chém đầu. Vậy tôi rất quí trọng và thương mến ông, không muốn ông phải chết. Xin ông hãy bước qua Thập Giá để tôi tha ông về.
- Cám ơn quan lớn. Tôi không thể làm theo ý quan lớn. Đây không phài là một thứ tà đạo như quan lớn nói. Đạo dậy chúng tôi thờ kính Thiên Chúa, là Đấng tạo dựng trời đất cùng muôn vật trên vũ trụ này. Đạo không dậy điều gì sai trái.
Quan tổng đốc nghe cha nói như vậy thì tỏ ra bực mình, lắc đầu không muốn nói chuyện nữa, liền ra lệnh tống giam, để hy vọng ngồi trong nhà tù cha sẽ thay lòng đổi dạ mà bỏ đạo.
Bị tống giam trong ngục của tỉnh Hưng Yên, cha bị hành hạ, đánh đập, tra tấn, gông cùm xiềng xích đủ cách. Nhưng lòng cương quyết của người tôi trung của Chúa luôn sáng ngời, không hề bị nao núng. Ngài luôn tỏ ra vui mừng và sẵn sàng đón nhận diễm phúc được chết vì Chúa. Chết để làm chứng nhân của Chúa. Cha cảm tạ Chúa vì ở ngay trong tù, cha cũng có dịp giảng giải, khuyên bảo, khích lệ những giáo hữu cũng đang bị giam cầm tù tội với cha hay những người lén lút tới thăm viếng an ủi cha.
Trong thời gian bị giam tù, nhiều lần cha bị giải ra toà để các quan dùng lời ngọt ngào dụ dỗ cha. Có những lần các quan tỏ ra rất nhân từ, khuyên dụ cha. Cũng có rất nhiều lần khác các quan tỏ ra cứng rắn, cho lệnh đánh đập cha rất ác nghiệt rồi lại cho lệnh tống vào ngục.
Cuối cùng thời gian hành hạ tra tấn người chiến sĩ anh dũng của Chúa cũng tới ngày kết thúc. Quan Tổng đốc tỉnh Hưng Yên thấy không khuất phục được lòng tin của cha Giuse Tuân nên đã đệ án trản quyết và vua Tự Đức đã chuẩn y..
Ngày 30 tháng 4 năm 1861, cha đã anh dũng tiến ra pháp trường. Trong hồ sơ phong thánh có ghi lại lời nhân chứng của bà Anna Bình như sau:
- “Tôi đã thấy người tôi tá Chúa là cha Giuse Tuân đi lãnh án tử với thái độ trang nghiêm, dũng cảm và hân hoan. Cha phải bước đi khó khăn, chậm chạp vì hai chân bị xiềng xích nặng nề. Khi tới nơi xử, cha quì gối xuống, kêu tên cực thánh Chúa Giêsu, biểu lộ lòng tin yêu và phó thác, rồi bình thản chờ cái chết. Có nhiều người đã chứng kiến cái chết oai hùng của cha. Tôi đến gần và lấy vải thấm máu cha vừa đổ xuồng”.
Sau 90 năm ngày Ngài vinh thắng về với Chúa, Đức Giáo Hoàng Piô XII đã tôn cha lên bậc Chân Phước ngày 29 tháng 4 năm 1951. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nâng cha lên hàng Hiển Thánh Tử Đạo ngày 19 tháng 6 năm 1988.
