Thánh Đa Minh Ninh sinh năm 1841 tại làng Trung Linh, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, thuộc điạ phận Trung, nay là giáo phận Bùi Chu. Trung Linh là một làng Công giáo toàn tòng trong công cuộc truyền giáo tại miền Bắc Việt Nam thời kỳ đầu, Trung Linh là một giáo xứ lớn sinh hoạt rất sầm uất đông đảo giáo dân, nơi đây trước kia có toà Giám mục và có trường đào tạo các chủng sinh.
Gia đình thánh Đa Minh Ninh cũng là một trong những gia đình sống bằng nghề nông, nên ban ngày thì anh siêng năng cần cù với công việc ruộng vườn, tối về thì cố gắng chuyên hơn. Vì là con nhà Công giáo thuần thành, ngoan đạo nên anh cũng được hấp thụ một nền giáo dục đạo đức vững chắc.Trong làng ai ai cũng khen anh là một thanh niên chăm chỉ làm ăn lại đạo đức gương mẫu trong giới thanh niên trẻ trung. Đến 20 tuổi cha mẹ sắp xếp cho anh lập gia đình. Mặc dầu anh chưa muốn, nhưng vì cha mẹ ép buộc quá, anh sợ cha mẹ buồn nên anh đã kết hôn với một thiếu nữ hiền lành trong xứ. Sau khi cưới, anh vẫn không chịu chung sống với cô nàng, anh vẫn tiếp tục sống như người độc thân, chỉ biết chăm lo đọc kinh, làm các việc giúp đỡ bà con lối xóm. Tuy không chung sống nhưng anh vẫn luôn hoà nhã, lịch sự, săn sóc và cư xử với cô nàng như một người em thân thương trong gia đình. Cuộc sống gia đình vẫn êm đềm trôi qua với những công việc canh nông, chăm sóc ruộng vườn. Sáng trưa tối thì cùng với dân làng tới nhà thờ đọc kinh cầu nguyện. Anh Đa Minh Ninh rất sốt sắng lần hạt Mân Côi và có lòng sùng kính Đức Mẹ cách rất đặc biệt. Nhiều người trong xứ khi gặp anh thì nói anh Ninh giống như người đi tu vậy. Thanh niên gì mà hiền khô à! Rượu chè không biết uống, cờ bạc cũng không chơi, thanh niên như vậy thì giống ông thầy tu quá rồi! Nghe bà con nói, anh chỉ mỉn cười rồi lẩm bẩm nói: “Tôi mà tu tác gì! Tôi nhiều tội lắm đấy! Năm 21 tuổi tức năm 1862, anh bị bắt cùng với một số đông các tín hữu khác giải về huyện Xuân Trường, bị đày đọa, dụ dỗ, tra tấn, khuyên bỏ đạo. Nhưng dù bị đòn vọt, xiềng xích kìm kẹp, tra tấn đau đớn kinh hoàng vô cùng thì anh vẫn vững mạnh, cương quyết, dứt khoát không bao giờ bỏ đạo, không bước qua Thánh Giá. Khi phải đối diện với quan toà thì anh luôn tỏ ra không sợ hãi trước nhưng hình khổ như bị tra tấn, đánh đập, kìm kẹp, đe dọa. Trước toà quan hỏi: - Tôi biết anh còn trẻ tuổi, dễ bị dụ dỗ. Đạo Gia Tô là đạo của mấy ông Tây đưa vào nước ta nên vua đã ra lệnh cấm. Vậy anh hãy vâng lệnh vua bước qua Thập Giá và bỏ đạo ấy thì anh sẽ được tha về với gia đình. - Thưa quan lớn, đạo Gia Tô dạy thờ phương Thiên Chúa là Chúa trời đất, đấng đã dựng nên loài người và vạn vật. Tôi thờ kính Ngài. Tôi không thể chối bỏ Ngài. - Nhưng đức vua đã cấm đạo này, anh phải vâng lệnh vua chứ? - Thưa quan lớn, xin quan lớn thương xét. Nếu quan lớn thương thì tôi được tha về với gia đình, bằng không thì tôi sẵn lòng chết vì đạo thánh Chúa tôi. - A, anh này cứng lòng quá! Ta muốn tha cho anh vì anh còn quá trẻ lại đã có vợ, Ta không muốn giết người trẻ tuổi này. Nói xong, quan lắc đầu, thở dài. Vẻ buồn dầu, ra lệnh đưa anh về nhà tù. Hy vọng anh sẽ suy nghĩ lại mà bỏ đạo. Lần sau cùng đối diện trực tiếp với quan Tổng đốc Nguyễn Đình Tân, quan dụ dỗ và hứa hẹn đủ điều nhưng anh Đa Minh Ninh vẫn một mực từ chối. Quan Tổng đốc thất vọng, không thuyết phục được chàng thanh niên trẻ tuổi bỏ đạo, nên quan buồn lòng lên án chém đầu. Án lệnh được thi hành đúng ngày 2 tháng 6 năm 1862. Cuộc đời người chiến sĩ anh hùng Đức Tin được kết thúc đúng lúc 21 tuổi đời tại pháp trường An Triêm tỉnh Nam Định ngày 2 tháng 6 năm 1862 dưới triều vua Tự Đức. Đức Giáo Hoàng Piô XII đã tôn phong anh Đa Minh Ninh lên bậc Chân Phước ngày 29 tháng 4 năm 1951. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nâng Ngài lên hàng Hiển Thánh Tử Đạo ngày 19 tháng 6 năm 1988. Thánh Đa Minh Ninh
Vào ngày mười sáu cùng thời
Thuộc về tháng chín tại nơi quê nhà
Bắt cùng chung với thánh Đa
Tuổi đời ba tám hiền hòa hiếu trung
Bị chung cùng với anh Hùng
Tuổi vừa hăm sáu, thủy chung khiêm nhường
Vững tin thề quyết noi gương
Giải giao đến phủ Xuân Trường cả ba
Mặc tình hầu hạ cung tra
Quyết không đạp ảnh để mà yên thân
Cho nên quan chẳng tần ngần
Khắc ghi: “Tả Đạo” in hằn đớn đau
Cả hai bên má đậm sâu
Bắt Ngài chối đạo một niềm quyết không
Tin theo Chúa đã dốc lòng
Trăm cay nghìn đắng chớ hòng đổi thay
Làm chi quan muốn cứ làm
Tử hình máu đổ vẫn cam một bề
Đừng khuyên phạm đến Gia Vê
Những lời ông nói quan nghe bao lần
Chẳng còn trì hoãn phân vân
Truyền đem đi chém đường trần vĩnh ly
Theo Thầy đã trọn đường đi
Tấm gương anh dũng tạc ghi muôn đời
(Trương Hoàng)
Lm. Nguyễn Đức Việt Châu, SSS
